Η πρόταση περιβαλλοντικών οργανώσεων για λιγότερα σκουπίδια

Μία πρόταση που δείχνει καθ'ολα ολοκληρωμένη και προσφέρεται στα χέρια της πιο "πράσινης" διοίκησης που έχει δει το ΥΠΕΧΩΔΕ. Οι αποφάσεις που θα παρθούν θα δείξουν και την ουσία.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Greenpeace, WWF και το Δίκτυο Μεσόγειος SOS, ένωσαν τις δυνάμεις τους σε μία ολοκληρωμένη και στοιχειοθετημένη πρόταση, για την οριστική λύση του προβλήματος διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική. Ο βασικός στόχος της πρότασης είναι η πρόληψη-επαναχρησιμοποίηση-κομποστοποίηση-ανακύκλωση και εκτός από το ότι είναι βιώσιμη, χρειάζεται και τους λιγότερους δυνατούς οικονομικούς πόρους για την πραγματοποίησή του.

Πόσα απορρίμματα;
Η ποσότητα απορριμμάτων που οδηγείται προς τελική διάθεση στο ΧΥΤΑ Φυλής είναι της τάξης περίπου των 2.300.000 τόνων ετησίως. Στην συνολική ποσότητα εμπεριέχονται από οργανικά απορρίμματα, συσκευασίες, έντυπο χαρτί, ηλεκτρικές- ηλεκτρονικές συσκευές, ποσότητες άλλων μετάλλων, πλαστικών και γυαλιού, επικίνδυνα οικιακά, έπιπλα, ρουχισμός, νοσοκομειακά (παρανόμως) έως και μία ανεξέλεγκτη ποσότητα μπάζων. Επίσης, στη Φυλή φτάνουν και σκουπίδια που δεν παράγονται στην Αττική με πλάγιους τρόπους.

Μείωση της ποσότητας που φτάνει στους ΧΥΤΑ
Βασικό στοιχείο της πρότασης, είναι η δημιουργία κινήτρων για τους δήμους και τα νοικοκυριά έτσι ώστε να μην παράγουν «βρώμικα» σκουπίδια, μέσω της αναλογικής πληρωμής. Έτσι, προτείνεται η πληρωμή των ΟΤΑ της Αττικής με βάση το βάρος των απορριμμάτων που διαθέτουν στο ΧΥΤΑ Φυλής. Τα απορρίμματα θα ζυγίζονται, θα χρεώνονται ανά τόνο και θα διασταυρώνονται με τον πληθυσμό του ΟΤΑ και την εκτιμώμενη ποσότητα των απορριμμάτων που παράγει. Επίσης, προτείνεται η αλλαγή του τρόπου χρέωσης των δημοτικών τελών ανάλογα με το πόσο «πετάει» ο καθένας.
Για την αύξηση των ανακτώμενων ποσοτήτων συσκευασιών, προτείνεται η τοποθέτηση ικανού αριθμού σημείων συλλογής της «Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης», επιπροσθέτως, στα σημερινά σημεία που βρίσκονται χάριν εντυπωσιασμού μόνο στο κέντρο της Αθήνας. Επίσης, στον ίδιο σκοπό συμβάλλει η δημιουργία δύο νέων Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) αλλά και η εντατικοποίηση των υπαρχόντων ΣΕΔ που υπολειτουργούν.
Απλή και φθηνή στη σύλληψη της είναι η δημιουργία υποδομών χαμηλού κόστους όπως η δημιουργία 25 Κέντρων Ανακύκλωσης μέσα στους ΟΤΑ όπου οι δημότες θα μπορούν μόνοι τους να μεταφέρουν τα υλικά τους, η τοποθέτηση ειδικών κάδων για χαρτί δίπλα σε κάθε μπλε κάδο και η οικιακή κομποστοποίηση. Αυξάνεται η ανάκτηση χαρτιού και μειώνεται το παραγόμενο RDF(χαρτί-πλαστικό) στο Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης (ΕΜΑΚ) στα Ανω Λιόσια και τα υπολείμματα στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικλών (ΚΔΑΥ). Όσον αφορά την οικιακή κομποστοοίηση, το κόστος του προβλεπόμενου τετραετούς προγράμματος για την κάλυψη με 100.000 κάδους οικιακής κομποστοποίησης 176.000 νοικοκυριών της Αττικής εκτιμήθηκε περίπου σε 10 εκατομμυρίων ευρώ +ΦΠΑ, ενώ οι ΟΤΑ με την συμμετοχή τους θα έχουν κέρδος από τη μείωση του κόστους συλλογής, μεταφοράς και τελικής διάθεσης των οργανικών που θα γίνουν λίπασμα.

Μονάδες κομποστοποίησης
Για τις εναπομείνασες διαχειρίσιμες, ποσότητες απορριμμάτων προβλέπονται δράσεις χαμηλού κόστους που θα βοηθήσουν στην προετοιμασία της κομποστοποίησης από τις μονάδες. Έτσι, για την αξιοποίηση των ξεχασμένων αλλά πολύτιμων οργανικών απορριμμάτων απαιτείται η ενεργή συμμετοχή των ΟΤΑ οι οποίοι θα πρέπει να προμηθευτούν κλαδοταμμαχιστές μειώνοντας όμως το κόστος με το οποίο επιβαρύνονται από τη συλλογή και τη μεταφορά των κλαδεμάτων. Επίσης, θα πρέπει τα οργανικά να διαλέγονται σε κάδους με υποχρεωτική χρήση βιοαποδομήσιμης σακούλας.
Η πρόταση δεν αχρηστεύει το ΕΜΑΚ, όμως προτάσσει την δημιουργία 10 μικρών μονάδων κομποστοποίησης και τριών μεγάλων με δυνατότητα αυστηρού ποιοτικού ελέγχου του τελικού προϊόντος το οποίο θα μπορεί να πωληθεί για πολλές από τις αγροτικές χρήσεις. Το ΕΜΑΚ, αποσυμφορημένο θα παράγει κομπόστ πολύ καλύτερης ποιότητας ενώ τα υπολείμματα από τις μονάδες θα μπορούν επίσης να χρησιμοποιούνται ως εναλλακτικά καύσιμα, όπου είναι εφικτό.
Όσο περίπλοκος και αν φαίνεται ο σχεδιασμός αυτός, το κόστος του εκτιμάται συνολικά σε 119 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή είναι περίπου 6 με 9 φορές οικονομικότερος σε επενδυτικό και λειτουργικό κόστος από ότι άλλες τεχνολογικές επιλογές ενώ ταυτόχρονα ανοίγει νέες θέσεις εργασίας και προλαμβάνει το τεράστιο κόστος, που αύριο θα πρέπει να πληρώσουμε σε πρόστιμα και στην ακριβή διαχείριση.

Το μεγάλο μειονέκτημα αυτής της λύσης είναι η ανάγκη συντονισμού μεταξύ πολλών φορέων όπως ΟΤΑ, υπουργεία, και κοινωνικους φορείς.